Bedreka-i Muallimin - Osmanlı’da Öğretmen Kılavuzu

Bedreka-i Muallimîn, Mekteb-i Sultânî’den Tevfik Fikret’le aynı dönemde mezun olan ve uzun yıllar maarif müdürlüğü yapan Midillili Mehmed Zîver tarafından kaleme alınmıştır. 1905 yılında neşredilen eser, öğretmenlerin okulları ve öğrencileri farklı yönleriyle tanımaları, mevzuata hâkim olmaları, karşılaşabilecekleri problemlerin üstesinden gelebilmeleri için kılavuzluk yapmaktadır. Okulu baba ocağına benzeten Zîver, eğitim ve öğretim işinin öyle hafife alınacak meselelerden olmadığını, büyük bir dikkat gerektirdiğini eserin tertibindeki detaycı yönüyle gösterir.

Bedreka-i Muallimîn’de okulların inşa ve açılma süreci ile eğitim ve öğretim faaliyetlerinin nasıl yürütüleceği hususu titizlikle işlenmiştir. Okulların konumlandırılacağı bölgeden başlayarak inşa, tefriş ve öğrenciye göre eğitim ortamının tesis edilmesi süreci hakkında birçok teknik detayı en ince ayrıntısına kadar ele alan Mehmed Zîver, böylece okulun sadece dört duvardan ibaret bir yapı olmadığını ortaya koyar. Öte yandan Mehmed Zîver, okullarda yaygın biçimde görülen kimi aksaklıklara da değinerek eğitim sistemindeki açıkları ortaya koymuştur. Bunların çözümü yolunda şahsi tecrübelerinin yanı sıra mevzuattan da faydalanan Zîver, eğitim ve öğretim işinin tecrübe olmaksızın güç olduğuna işaret etmiştir. Öğretmenlik mesleğinin fazileti, öğretmenlerin sahip olmaları gereken özellikler, eğitim ve öğretimin manevi yönden de desteklenmesi, okulların ve sınıfların tasarlanmasında son derece hassas davranılması gibi anlamını hiçbir zaman yitirmeyecek hususlar Bedreka-i Muallimîn’in eğitim bilimciler tarafından da etraflıca incelenmesini zorunlu kılmaktadır.