Saçaklızade ve Osmanlı Dönemi Maraşlı Alimler

Asırlarca birçok medeniyete beşiklik yapmış olan Maraş, Osmanlı Döneminde başta meşhûr şahsiyet Saçaklızâde Muhammed Efendi olmak üzere, yüzlerce âlim yetiştirmiştir.
Bu eserde, Osmanlı döneminde şehirde uygarlığın simgeleri olan pek çok han, medrese, imaret, hamam, çeşme, sıbyan mektebi, dükkan, bedesten ve bir paşa sarayının bulunduğu ve Maraş şehrinde yaşayan halkın karakteri hakkında bilgi veren Evliya Çelebi'nin, tamamının Türkmen olduğunu, çok dürüst ve yardımsever olduklarını, onların temiz çuka giydiklerini naklettiği kaydedilmiştir.
Saçaklızâde'nin yaşadığı devirdeki siyasi ve kültürel durumu belirten bir girişten sonra, Saçaklızâde Muhammed Efendi'ninhayatı ve çeşitli bilim dallarına dâir kaleme aldığı elyazması ve matbûeserleri müstakil bir şekilde ele alınmıştır.
AyrıcaSaçaklızâde Muhammed Efendi'nin, talabeleri nazarı itibara alarak kaleme aldığını belirttiği ve temel arûz bilgilerini ihtivâ eden "Lübbü'l-Arûz" adlıeserinin ismi, maalesef hiçbir kaynakta zikredilmemektedir. Ancak bu eserin bir yazma nüshasının, Ankara Millî Kütüphâne, Yz. A 7499/4 numarada bulunduğu tarafımızdan tespit edilmiştir. Arap ve Türk arûzuna dâir temel bilgiler verildikten sonra, Lübbü'-Arûz'un yazma tıpkı basımı ve ana hatlarıyla muhtevâsı kaydedilmiştir.
Bunların yanı sıra Maraş tarihi ve kültürü bakımından büyük önem arz eden Osmanlı döneminde yaşamış Maraşlı âlimlerin hayatları, Türkiye Kütüphanelerinde bulunan eski harfli elyazması ve matbû eserleri (araştırmacılara hareket noktası olsun diye kütüphane bölüm ve kayıt numaralarıyla), menkıbeleri, naklettikleri hadîs-i şerîfler ve hikmetli sözler topluca sunulmuştur. Bazen bu eserlerin muhtevâları tanıtılmış veya bazı bölümlerine yer verilmiştir.
Sonuçta bu eserin önem ve ehemmiyetini, "Kimbir mü'minin hayat tarihini yazarsa, onu yaşatmış gibi olur." (Hadîs-i şerîf), "Bizim eserlerimiz, bizi tanıtan belgelerdir. Bunun için bizden sonra eserlerimize bakınız." (Bir şiir beyiti)ve "Büyüklerini tanımayan bir millet, asla yükselemez." (Veciz söz) ifâdeleri açıkca göstermektedir.